Artikelen

Op dit moment zijn de pgb-uitgaven binnen de langdurige zorg nauwelijks te controleren, schrijft de Zorgautoriteit in het Samenvattend rapport Uitvoering Wlz 2016-2017. Dit komt omdat er binnen zorgkantoren nog onvoldoende mogelijkheden zijn. Dit probleem werd ook al door de NZa geconstateerd in 2015, toen niet kon worden vastgesteld of 1,3 miljard euro rechtmatig was uitgegeven. De toezichthouder gaf aan dat de situatie was ontstaan door de opschorting van de controles aan de voorkant in 2015, om uitbetaling van pgb’s mogelijk te maken nadat hiermee problemen waren ontstaan bij de SVB. Eind 2016 startte de SVB alsnog met de controles.

Het is voor zorgkantoren op verschillende manieren moeilijk om achteraf de pgb’s te controleren. De nodige documentatie van de declaratiegegevens van budgethouders is niet beschikbaar, waardoor niet kan worden vastgesteld of de betalingen door de SVB rechtmatig zijn. Het ontbreken van facturen zorgt er daarnaast voor dat de zorgkantoren onvoldoende basis hebben om te kunnen bepalen of de zorg daadwerkelijk is geleverd. Door ontbrekende controles (zowel vooraf als achteraf) kunnen accounts geen goedkeurende verklaring geven over de verantwoording van de zorguitgaven.

Minder fouten en onzekerheden

Naar verwachting is de onzekerheid over deze uitgaven nog niet opgelost in 2017, stelt de NZa. Het aantal fouten en de mate van onzekerheid nemen echter wel af. Zorgkantoren worden gestimuleerd om alle gegevens te verzamelen die nodig zijn voor de controles, en de kantoren moeten ook bij pgb-houders controleren of de zorg daadwerkelijk geleverd wordt. De NZa adviseert het ministerie van VWS onder andere om de regels voor maandloners aan te passen, zodat beter kan worden gecontroleerd of de gedeclareerde zorg is geleverd.

Zorgkantoren ondersteunen cliënten in het keuzeproces, maar zetten zich ook in om onterecht betaalde pgb-gelden te verhalen op de budgethouder of zorgaanbieder. De NZa roept zorgkantoren op om hierbij minder risicomijdend te zijn, zodat misbruik en onjuist gebruik beter bestreden kunnen worden.

Openstaande vorderingen

Op 31 maart 2017 stond er voor 163 miljoen euro aan vorderingen open, die zijn ontstaan door onderbesteding of onrechtmatige besteding van het pgb. Het is lastig om dit geld terug te vorderen, omdat het geld al is uitgegeven. Bovendien is er niet altijd sprake van fouten of misbruik, maar kunnen het ook derden zijn die hoge schulden opbouwen. Zorgkantoren voeren de regeling momenteel goed uit, concludeert de NZa.

Auteur: Karel de Vries, redactie Zuster Jansen